"گلوتاتیون"  آنتی اکسیدانی بسیار قوی است که بصورت طبیعی توسط خود بدن تولید شده  و نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت برعهده دارد. اما به علت تغییر شیوه ی زندگی و بروز زنجیره ای از مشکلات و بیماریهای مرتبط در سالهای اخیر، میزان تولید شده ی گلوتاتیون با مقدار طبیعی اصلاً کافی نیست و باید به دنبال روشهای دیگر برای افزایش سطح دسترسی بدن به آن بود.

 

در این بخش، مقاله ای از دکتر داتیس خرازیان، متخصص ایمنی شناسی، ترجمه شده است.

 

گلوتاتیون برای کنترل بیماریهای خودایمنی

 

  هر روز، بدن ما سخت کار میکند تا بتواند بر تاثیرات مخرب سموم محیطی، حساسیت های غذایی غیر آلرژیک ¹، رژیم غذایی التهاب زا ²، کمبود خواب و استرس مزمن غلبه کند. جهت کاهش آسیب وارد شده ناشی از موارد گفته شده در اینجا، این خیلی مهم است که از بدن در تولید آنتی اکسیدان بسیار قوی "گلوتاتیون" حمایت کنیم.

 

برای انجام اینکار، مصرف گلوتاتیون خوراکی یا موضعی قابل جذب یا کمک به بدن در بازیافت گلوتاتیون به منظور استفاده ی دوباره از آن ضرورت دارد.

 

این خیلی مهم است، افرادی که دچار بیماری خودایمنی و اختلال روده ی نفودپذیر هستند، تولید این آنتی اکسیدان را در بدن خود تقویت کنند.

 

" گلوتاتیون" از سلولها در مقابل التهاب حفاظت میکند، ایمنی را بهبود میدهد، به بازسازی "دیواره ی روده" و "سد خونی-مغزی"³ کمک میکند.

 

بدن ما به گونه ای طراحی شده است تا بتواند مرتب، میزان کافی گلوتاتیون را از منابع رژیمی دریافت کند اما تا زمانیکه سبک زندگی پرمشغله و شتاب زده، سموم محیطی، رژیم غذایی بد، و استرس زیاد سیستم بدن ما را احاطه کرده است، میزان گلوتاتیون در بدن کم میشود و  این به نوبه ی خود میتواند احتمال بروز مشکلات زیر را افزایش دهد:

 

1. بیماریهای خودایمنی

2. اختلال روده ی بیش تراوا (سندرم روده ی نفوذپذیر یا نشت کننده)

3. حمله های خودایمنی

4. اختلالات سیستم ایمنی و التهابی

5. حساسیت به مواد شیمیایی

6. حساسیت به فات سنگین

 

گلوتاتیون به عنوان اولین خط دفاعی بر علیه "استرس اکسیداتیو"

 

برای اینکه به اهمیت آنتی اکسیدان "گلوتاتیون" بیشتر پی ببریم، لازم است ابتدا کمی در مورد موضوعات "استرس اکسیداتیو" و "آسیب رادیکالهای آزاد" آگاهی کسب کنیم.

 

رادیکالهای آزاد به ملکولهایی گفته میشوند که در اثر فرآیندهای طبیعی و بیوشیمیایی در بدن تولید شده و قابلیت آسیب زایی داشته باشند. به علاوه، رادیکال های آزاد را میتوان در غذا، دارو، هوا و آب هم یافت.

این ملکولها بی ثبات هستند؛ یعنی قابلیت این را دارند که از اکترونها جدا گشته و به الکترونهای مجاور دیگر بپیوندند. در این پروسه، آنها میتوانند میتوکندری ( کارخانه ی تولید انرژی در سلولها) را مورد هدف قرار داده و به آنها آسیب بزنند. این اتفاق باعث ایجاد التهاب و تحلیل رفتن بافتهای بدن میشود که بنام "استرس اکسیداتیو" معروف است. 

 

آنتی اکسیدان بسیار قوی "گلوتاتیون" میتواند با "رادیکالهای آزاد" و  "استرس اکسیداتیو" بجنگد. تا زمانیکه میزان گلوتاتیون در سلولها کافی باشد، به جنگ خود با رادیکالهای آزاد ادامه میدهد تا آنها نتوانند به سلولها بچسبند و اثر مخرب بر جای بگذارند. اما اگر میزان گلوتاتیون در سلولها به قدر کافی نباشد، رادیکالهای آزاد فرصت مهاجم شدن پیدا کرده و آسیب های جدی به سلولها وارد میکنند که ریشه ی اصلی بسیاری از اختلالات پیش رونده محسوب میشود.

 

 

گلوتاتیون به عنوان زیربنای سلامت روده و سیستم ایمنی

 

زمانی که نفوذپذیری دیواره ی روده ی کوچک افزایش می یابد، سموم، ملکولهای غذایی هضم نشده و سایر پاتوژنها میتوانند به محیط استریل جریان خون راه پیدا کنند. این اختلال که "سندرم روده ی نفوذپذیر"⁴ نام دارد، میتواند باعث التهاب کل بدن، افزایش خطر ابتلا به حساسیتهای غذایی، تورم، درد، تحلیل و زوال کارکرد مغز، و بیماریهای خودایمنی شود.

 

"سنرم روده ی نفوذپذیر" بسیاری از بیماران خودایمنی را درگیر میکند و تلاشِ افراد برای بهبودیِ این اختلال به منظور کنترل واکنش های خودایمنی بسیار اهمیت دارد.

 

کمبود یا میزانِ کم گلوتاتیون میتواند بدنِ فرد را مستعدِ پیشرفتِ "سندرم روده ی نشت کننده" و سایر اختلالات وابسته کند.

تحقیقات نشان میدهد، گلوتاتیون نقش مهمی در کاهش التهاب روده و استحکام  و یکپارچگی "سدِ دفاعی روده" بازی میکند.

 

البته روده تنها سدی نیست که قابلیت نفوذپذیر شدن دارد؛ در صورت خالی شدن سطح گلوتاتیون در بدن و ایجاد اختلال در تولید این آنتی اکسیدان؛ افراد، مستعدِ مشکلات دیگری از جمله "اختلال مجاری تنفسی نشت کننده" یا " اختلال نفوذپذیری سدِ خونی-مغزی"⁵ نیز میشوند.

سالم بودن"سدِ خونی-مغزی " (پرده ی محافظ مغز)، برای عملکرد درستِ سیستمِ مغز و اعصاب ضرورت دارد زیرا در طول "محور روده-مغز"⁶ ارتباطی از این جهت وجود دارد.

 

در حالیکه گرفتن رژیم ضد التهابی و دنبال کردن پروتکل اختصاصی "روده ی نفوذپذیر" ضرورت دارد، بالا نگه داشتن سطح گلوتاتیون و حمایت از بازیابی این آنتی اکسیدان نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

 

افزایش سطح گلوتاتیون

 

ما میتوانیم از راه های کاملاً طبیعی ذخایر گلوتاتیون را در بدن ثابت نگه داریم اما سبک زندگی استرس زا و مملوء از سموم  آنچنان به بدن ما خسارت زده که تقریباً این را غیر ممکن کرده است.

 

خبر خوب این است که راه های متفاوتی برای حمایت از نقش گلوتاتیون در بدن وجود دارد.

 

گلوتاتیون بخوبی از طریق روده جذب نمیشود اما در عوض، طبق شواهد، روش های دریافتی گلوتاتیون زیر، خیلی مؤثرتر و بهتر میتواند سطح این آنتی اکسیدان را در بدن بالا نگه دارد:

 

کِرِم لیپوزوم ⁷: من این کِرِم را برای استفاده در محل درد و التهاب پیشنهاد میدهم. برای مثال روی موضع مفصل ملتهب برای بیماران رماتیسمی یا قسمت غده ی تیروئید برای بیماران هاشیموتو.

 

تزریق درون وریدی ⁸: این روش بسیار مؤثر است اما هزینه ی زیادی میطلبد و دسترسی آن برای همگان مقدور نمی باشد.

 

اِسپری گلوتاتیون ⁹: گلوتاتیون از طریق تنفس هوای فشرده ایجاد شده توسط اِسپری (یا تولید ارتعاشات (نوسانات)  صدا) مصرف میشود.

 

گلوتاتیون اسِتیل شده ¹⁰: این نوع جدیدتر و قابل دسترس تر گلوتاتیون است؛ روده میتواند بخوبی آن را جذب کند و ممکن است برای کمک به کنترل بیماریهای خودایمنی مؤثر باشد.

 

دوزهای نوع خوراکی گلوتاتیون از سیصد میلی گرم در روز شروع میشود تا چند هزار میلی گرم (در صورت ضرورت برای بیماریهای التهابی مشخص*). هر چند که این مکمل ارزان نیست و مقدار مصرف آن تا حدودی به توانایی مالی شما بستگی دارد.

 

من در اکثر موارد دوز هزار میلی گرم در روز را به افراد عادی پیشنهاد میدهم و دوزهای بالاتر را به بیماران خودایمنی و مبتلا به اختلالات التهابی و پیشرفته توصیه میکنم.

 

سایر روشهای دریافت این آنتی اکسیدان عبارتند از:

 

1. شربت لیپوزوم گلوتاتیون خوراکی ¹¹ (شامل گلوتاتیون زیست فعال-کنش ور (GSH) و ماده ی پیش ساز بازیافت گلوتاتیون)
2. شیاف گلوتاتیون ¹²
3. گلوتاتیون زیر زبانی ¹³

 

"بازیافت گلوتاتیون" ¹⁴ با "دریافت یا تقویت گلوتاتیون"  تفاوت دارد

 

بسیاری از روشهای دریافتیِ گلوتاتیون، به افزایش سطح این آنتی اکسیدان در بدن کمک میکند اما تنها میزان گلوتاتیون را در خارج از سلولها بالا میبرند.

 

روش "بازیابی یا بازیافت گلوتاتیون" با "تقویت سطح گلوتاتیون" تفاوت دارد. همانطور که از اسم آن مشخص است در این روش، گلوتاتیون موجود در بدن، برای استفاده ی مجدد، بازیافت میشود.

مجهز کردن بدن با ماده ی اولیه ی ضروری برای بازیافت گلوتاتیون بسیار مهم است زیرا با کمک این روش، سطح گلوتاتیون در درون سلولها افزایش می یابد.

 

وجود گلوتاتیون در درون سلولها بسیار مهم است چون آنتی اکسیدان اصلی برای میتوکُندری محسوب میشود. میتوکندری دستگاه ساز و کار کوچکی در درون هر سلول از بدن است که وظیفه ی تبدیل مواد مغذی به انرژی را بر عهده دارد.

 

"گلوتاتیون درون سلولی" ضرورت دارد زیرا در طول فرآیندِ تخریبیِ بیماریهای خودایمنی، میتوکندری در سلولهای آسیب دیده (مثل بافت تیروئید در بیماران هاشیموتو)، نابود میشود. 

 

تقویت گلوتاتیون از راه های دیگر

 

خیلی از افرادی که با بیماریها یا اختلالات خودایمنی دست و پنجه نرم میکنند در می یابند که میزان زیاد گلوتاتیون برای جلوگیری از حمله های خودایمنی یا کاهش شدت آنها ضروری است. علاوه بر تقویت سطح گلوتاتیون و بازیافت آن، استراتژی های دیگری برای جلوگیری از تخلیه ی گلوتاتیون در بدن وجود دارد که در بخش زیر به آنها اشاره شده است:

1. غذا خوردن طبق رژیمی که از مواد اولیه ی کامل ¹⁵ (فرآوری نشده-تصفیه نشده) تشکیل شده باشد: مواد غذایی فرآوری شده، آماده، و فوری (فست فودها)، حاوی هورمون ها، قندهای اضافه، مواد افزودنی شیمیایی، عوامل تغییر ژنتیکی یافته، آنتی بیوتیکها، و سایر ترکیباتی است که بدن را دچار استرس کرده و گلوتاتیون آن را تخلیه میکند.
2. هر نوع ماده ی غذایی که بدنتان به آن حساسیت دارد را مشخص کنید و از رژیم غذایی تان حذف نمایید زیرا این مواد، سیستم ایمنی تان را دچار استرس کرده و به مقادیر گلوتاتیون بدنتان خسارت میزند. ( در اینجا منظور از حساسیت غذایی همان "عدم تحمل مواد غذایی" احتمالی و مشخص مثل پروتئین گلوتن، کازئین لبنیات، است).  گرفتن "رژیم حذفی" ¹⁶ و انجام "تستهای آزمایشگاهی" ¹⁷ میتواند شما را در تشخیص به موقعِ مواد غذایی التهاب زا برای بدنتان، یاری کند.
3.  به میزان کافی و با کیفیت بخوابید. کمبود خواب دلیل اصلیِ استرس برای بدن است. معمولاً مشکلات مربوط به خواب در اثر عوامل دیگری از جمله اختلالات مغز و اعصاب،به وجود می آیند و برای یافتن سرمنشاء آنها نیاز به تحقیق و بررسی است.
4. خودتان را کمتر در معرض سموم و آلودگی قرار دهید. انواع سموم و آلودگیها را در محیط پیرامون تان میتوانید پیدا کنید، از محصولات مراقبتی بدن، فرش، اسباب منزل (بخاطر بکاربردن پارچه های ضد گستزش آتش و آغشتگی آنها به مواد شیمیایی مضر برای سلامت)، شوینده های خانگی، محصولات مراقبت از چمن گرفته تا هر جای دیگری. با  توجه به وجودِ این حجم از سموم در محیط زیست و هوا که کنترلشان از دست ما خارج است، این خیلی عاقلانه بنظر میرسد تا تماس تان با آنها را حداقل در خانه ی خود تا جای ممکن کاهش دهید.
5. بیماری خودایمنی تان را کنترل کنید. بیماریهای مزمن و خودایمنی مثل هاشیموتو، دیابت، آرتریت روماتوئید به سیستم ایمنی فشار زیادی آورده و بافتها را تخریب میکنند. این به نوبت خود گلوتاتیون بدن را تخلیه میکند.

بالا بردن سطح آنتی اکسیدان گلوتاتیون در بدن، کمک به بازیافت گلوتاتیون، و کاهش منابع تخلیه کننده ی گلوتاتیون میتواند نفش بسیار مهمی را در کنترل بیماریهای خودایمنی، التهاب، حساسیتهای غذایی، حساسیتها به مواد شیمیایی، و سایر اختلالات مزمن مربوط به سلامتتان ایفا کند.

 

مرجع: سایت رسمی دکتر داتیس خرازیان، متخصص ایمنی شناسی، سم شناسی، محقق برجسته، دانشمند، و پزشک کاربردی در زمینه ی بیماریهای خودایمنی

 

Reference:

https://drknews.com/glutathione-autoimmune-disease/

 

 

پی نوشت ^{1: در اینجا منظور اصلی از واژه ی "رژیم غذایی التهاب زا" رژیمی است که حاوی مواد قندی زیاد و مواد مغذی کم باشد.}

 

پی نوشت ^{2: منظور از " حساسیت غذایی غیر آلرژیک"، عدم تحمل مواد غذایی است که در مکانیسم هضم و جذب سیستم گوارشی اختلال ایجاد میکنند مثل گلوتن، لبنیات،}

 

پی نوشت ^{3: منظور از "سد خونی-مغزی"، لایه ی محافظ مغز است که در برخی از بیماران دچار نفوذپذیری میشود. طبق گفته ی دکتر داتیس خرازیان، گلوتاتیون نه تنها به بازسازی دیواره ی روده و بهبود اختلال روده ی بیش تراوا کمک میکند، بلکه به بازسازی غشاء محافظ مغز بنام "سد خونی-مغزی" و در نتیجه برطرف کردن علائم مربوطه کمک میکند.}

 

پی نوشت ^{4: به اختلال روده ی نفوذ پذیر، اختلال روده ی نشت کننده یا روده ی بیش تراوا نیز گفته میشود.}

 

پی نوشت ^{5: در اینجا، منظور از "سدِ خونی-مغزی، غشاء محافظ دور مغز است، یعنی لایه ی پرده-مانندِ محافظ مغز میتواند سوراخ شود.}

 

پی نوشت ^{6: در واقع منظور این است که بین مغز و روده ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و مشکلات روده ای میتواند باعث مشکلات اعصاب شود.}

 

پی نوشت ^{7: ترجمه ی واژه ی "Liposomal cream"} 

 

پی نوشت ^{8 : ترجمه ی واژه ی "IV drip"}

 

پی نوشت ^{9: ترجمه ی واژه ی "Glutathione nebulizer"}

 

پی نوشت ^{10: ترجمه ی واژه ی  "S-acetyl glutathione"}

 

پی نوشت ^{11: ترجمه ی واژه ی "Oral liquid liposomal glutathione"}

 

پی نوشت ^{12: ترجمه ی واژه ی " Glutathione suppositories"}

 

پی نوشت ^{13: ترجمه ی واژه ی "Sublingual glutathione"}

 

پی نوشت ^{14: ترجمه ی واژه ی "Glutathione recycling "}

 

پی نوشت ¹⁵: _{برای مثال در "رژیم خودایمنی پِیلیو" مرسوم به "رژیم خودایمنی پالئو" یا رژیم غذایی "گپس"، اکثر مواد غذایی فرآوری شده و تصفیه شده حذف میباشد. به این دسته مواد غذایی در اصطلاح "whole foods" گفته میشود.}

 

پی نوشت ^{16: در اینجا منظور از رژیم حذفی، رژیمی است که دکتر داتیس خرازیان در سایت خود درباره ی اصول آن نوشته اند و با رژیم هایی که احتمالاً تا بحال درباره ی آنها شنیده اید تفاوت دارد. بیشتر پزشکان کاربردی از این روش برای تشخیص حساسیتهای غذایی بیماران خود استفاده میکنند.}

 

پی نوشت ^{17: در حال حاضر، تستهای های حساسیت غذایی کامل و جامع فقط توسط پزشکان محقق در این زمینه انجام میشود و برای همگان مقدور نیست اما برخی از تستها که شناخته شده اند را میتوان با تجویز پزشک انجام داد.}

 

^تذکر: 

 

آدرس کامل مطلب:

http://danesh-khodimeni.blog.ir/1398/08/26/glutathione-for-managing-autoimmune-diseases/.